Geplaatst door Het einde is in zicht, het ongeluk komt steeds dichterbij. Laten we het camoufleren, zodat het plezier nog even de bovenhand mag halen.
[Dit verslag is eerst verschenen op de website van De Morgen.]
De laatste zondag van de Gentse Feesten is traditioneel de beste nacht. Het is een nacht waarvoor nauwelijks toeristen opdagen, enkel hardleerse Feestgangers. Het is een nacht die tegelijk kalm en intensief is. De habitués kennen de routine, zodat ze vrijelijk kunnen variëren op het bekende thema. In hun handen wordt feestvieren een hogere kunst.
Op de Vlasmarkt word ik opgewacht door Katrien, journaliste met een hart en een tong. “Ik heb speciaal gewacht tot uw komst om te vertrekken”, zegt ze, met een pijnlijke grimas een pintje weigerend. “Het is hier rustig en vrolijk. Er is ambiance. En nu ben ik ervandoor. Tot volgend jaar!”
Een man, die zich kenbaar maakt als Gert, staat een beetje alleen te drinken. “Ik zit op Facebook, en heb daar veel vrienden, maar waar zitten zij?”, vraagt hij zich af. Gert denkt even na over wat hij gezegd heeft. “Is dat niet wat triestig?”
“Maar neen, u staat hier nu toch ook met mensen te praten, dat is ook al iets”, spreek ik hem tegen.
“Oké, da’s waar. Morgen zal ik allicht drie nieuwe friend requests krijgen”, glimlacht hij.
Sam, bassist bij The Red Rum Orchestra, staat in de periferie van de Vlasmarkt naar het volk te kijken. “De Gentse Feesten zijn Aalst Carnaval zonder praalwagens. Enfin, de Feesten zelf zijn de praalwagen”, mijmert hij.
Een florissante jonge vrouw klampt me aan. Ze stelt zich voor als Maya. “Enkele dagen geleden zei iemand in één van uw verslagen iets over een kutje dat nat werd. Wel, dat was mijn kutje”, vertelt ze rechtuit. “Nu wil ik wel aanstippen dat mijn kutje niet zomaar nat wordt. It takes effort. Mijn kut wordt sneller nat van woorden dan van piemels. Piemels doen me niet zo veel. Praat is beter dan de daad.”
Een groepje maten van me amuseert zich kostelijk. Toch is de perfectie nog lang niet in zicht. “Het Sfeerbeheer kan nog beter”, merkt Matthias op. “Als je hier met tien man staat, zou je een eigen sfeerbeheerder moeten kunnen opeisen. Die kan je avond dan in goede banen leiden.”
Toch gelooft Sam nog altijd in de heilzame werking van de Vlasmarkt. “Alle psychiatrische patiënten zouden beter naar hier komen in plaats van naar hun psychiater te gaan”, vindt hij.
Matthias haalt zijn schouders op. “Juij, de wereld is naar kloten, maar we blijven hier gezellig staan. De mensen weten er echt geen fuck van. Ze weten niet dat ze volgend jaar geen werk meer zullen hebben en zullen sterven van werkloosheid en verdriet”, zegt de vrolijke doemdenker. “Vooral vrouwen weten nog van niets, mannen hebben het iets rapper door. De mooie kant van het leven heeft ook een slechte kant, zijnde de dood, die constant op de loer ligt.”
Over mijn werk als chroniqueur van het leven op de Vlasmarkt heeft hij het een en ander aan te merken. “Uw verslagen geven een vertekend beeld van de Gentse Feesten omdat ten eerste alle mensen straalbezopen zijn, ze ten tweede niets te vertellen hebben en er ten derde angst en wanhoop heerst”, somt Matthias op. “Wijd eens één avond aan het feit dat de mensen rondom ons heel ongelukkig zijn. Vooral zijn ze op zoek. Ongeluk is uiteindelijk de kern van het plezier. Iedereen probeert zijn ongeluk te camoufleren, zodat het afwezig lijkt. Dan kun je plezier hebben, weg van de saaie schaamtelijkheid. Je moet je overgeven aan de gedachte dat alles schaamtelijk is. Alles. Ook mijn eigen maten.”
Ongemerkt heeft de zon weer de horizon veroverd en de nacht verdreven. Het gevreesde sluitingsuur komt opnieuw in zicht. “De therapeutische sessie is weer over. Als ervaren Feestenganger mag ik dat wel zeggen”, meent Sam. “Maar het blijft moeilijk om te gaan slapen, omdat je nog altijd verwachtingen hebt. Terwijl die gewoon bullshit zijn. Morgen is er enkel nog desillusie. Ooit heeft Lieven Vandenhaute deze bende op de Vlasmarkt omschreven als dansende lijken. Inderdaad, dit is de dansende desillusie.”
Ik ga een boterham met uufflakke halen voor het te laat is en ik meegesleurd word in de eschatologische draaikolk van Sam en Matthias. Terwijl hij mijn ontbijt prepareert, vertelt Nikolaas dat een man hem gevraagd had wat zijn ideologische strekking was.
“Ik heb geantwoord dat ik tot de extreem rechtse vleugel van de sp.a behoor”, vertelt de boterhamsmeerder. “Daarop vroeg hij me of ik lid was van de NSDAP. ‘Dat is een anachronisme’, zei ik. ‘Wat is een anachronimise?’, vroeg hij. Waarop ik me afvroeg of hij werkelijk zo dom was dat hij dat woord niet begreep. En toen werd die mens nog agressiever.”
Nikolaas hapt even naar adem, want het is een anekdote die veel van zijn energie vergt. “Bon, Gent dweept dus met zijn tolerantie, maar als neonazi zijt ge wel gescheten. Of als rasta met een labrador. Dat is wijsheid die je enkel te weten komt om 7 uur op de Vlasmarkt.”
Voor nog meer wijsheid wend ik me tot Jurgen, een asceet die zowaar staat te dansen en toegeeft bezopen te zijn. “Ik ben beginnen te drinken toen ik kerkelijk recht begon te studeren”, legt hij uit. “Kerkelijk recht is de beste voorbereiding op de Vlasmarkt.”
Om de Vlasmarkt nog beter te doorgronden, zou ik dus in de leer moeten gaan bij monseigneur Rik Torfs, maar daar pas ik voor. Ik volg liever het evangelie van Bart Vanneste. Vanochtend bestaat dat evangelie uit één zin: “Het leven is een aaneenschakeling van mislukkingen en onmogelijke keuzes.” We slaan een kruisteken met ons drankje en dragen waardig ons kruis naar de uitgang.
Voor de zoveelste dag op rij verzamelt het volk onder de platanen bij Sint-Jacobs. Daar is iets vreemds mee aan de hand. Vroeger bleef iedereen zo lang mogelijk op de Vlasmarkt staan. Mensen trokken massaal naar de krantenwinkel voor pils uit blik. Het Sfeerbeheer werd daar een beetje wanhopig van, maar zoals Matthias al wist, valt er aan wanhoop toch niet te ontsnappen.
Sinds vorig jaar echter loopt de Vlasmarkt meteen leeg nadat de dj’s hun platen hebben opgeborgen. Meteen begint de afterparty aan de andere kant van de Sint-Jacobskerk. Zonder dj’s, maar ook zonder Sfeerbeheer. Ooit moeten daar accidenten van komen, maar dat kun je niet vermoeden als je iedereen daar zo vredig in de zon ziet liggen.
Ook Matthias houdt er de sfeer in. “Vergeet niet dat iedereen een eikel of een slet is, het is het één of het ander”, doceert hij. “Hey, yo, ik ben een toffe slet. O, hallo, en ik ben een toffe eikel. Enzovoort.”
Vredigheid in de zon, jawel. Mensen vinden troost, rust of vertier bij elkaar. Soms zijn er wrijvingen, door zoekende tongen die in de verkeerde wanhopige mond belanden. Ikzelf hou het uur angstvallig in de gaten, want om kwart voor elf word ik verwacht in het ziekenhuis.
“Edmond, ik ga even gaan plassen, en dan ben ik door”, zeg ik tegen de nachtburgemeester die betaald wordt om personage te spelen in mijn verslagen.
Gedurende twee minuten keer ik het plein mijn rug toe, als ik terugkom zit Edmonds gezicht onder het bloed. Tussenbeide gekomen in een gevecht, iets te onstuimig volgens omstanders. Terwijl een meisje de jaap in zijn wenkbrauw de eerste zorgen toedient, blijft hij maar vragen of iemand zijn kenmerkende bril wil gaan zoeken.
Hoe is dat nu toch in godsnaam mogelijk? Een nachtburgemeester, putatief of niet, is geen boksbal.
De gewonde Edmond wordt weggevoerd met een ambulance, ik spurt naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Ik ben nog net op tijd om te horen en te zien dat de onvoldragen vrucht in de schoot van mijn vrouw een plasser heeft en dat ik eind november vader word van een zoon.
“Kom, laat ons eens kijken of Edmond hier op de spoed ligt”, zeg ik nadat we als dolgelukkig gezin afscheid hebben genomen van de gynaecoloog.
In een ziekenhuisbed dat veel te klein is voor zijn lengte ligt het lichaam van Edmond Cocquyt Jr. opgebaard. Het lichaam spreekt. Zijn hoofd, omwikkeld als een paasei, lacht zelfs een beetje. “Is ’t voor een foto te maken dat ge hier zijt?”, schampert Edmond.
Straks wordt hij genaaid en hij zucht dat het nu al de derde keer is dat hij het einde van de Gentse Feesten met een blauw oog zal meemaken. Doordat hij tijdig behandeld wordt, hoeft hij niet te vrezen dat de dokters zijn gezicht moeten amputeren.
Als ik afscheid neem, zwaait hij nog eens met zijn vuist. “De revolutie boven, gelijk altijd!”, ijlt de nachtburgemeester. Angst en wanhoop krijgen geen vat op dit figuur.
Mensbrugghe 