Een slecht mens

God de Vader kuiert door Zijn koninkrijk, ver boven ons, hoog in de wolken. Als Hij de rand van de hemel bereikt, tuurt Hij nieuwsgierig over de vergulde railing naar beneden. Wat Hij ziet, bevalt Hem wel. “Wie zal het Mij nadoen? Ondanks de veelvuldig voorkomende doffe ellende daar in het Ondermaanse heb Ik dat bijlange niet slecht gedaan met Mijn schepping”, mompelt Hij in Zijn baard.

Maar dan valt Zijn alziend oog op een gehucht in het Pajottenland met de naam Kobbegem. “Hmmm,” bromt de Almachtige, “misschien had Ik wel wat minder slechte mensen op de wereld moeten zetten.” God de Vader heeft het in al Zijn heiligheid natuurlijk niet over het personeel van brouwerij Mort Subite, waar de gelijknamige geuze ligt te rijpen, wel over de leiding van het bedrijf waarvan ikzelf tot een dikke week geleden een tamelijk vlijtige doch niet erg volgzame werknemer was: De Persgroep Publishing.

Dwaalt God de Vader als Hij Christian Van Thillo, de grootste uitgever van de Lage Landen, en zijn vazallen slechte mensen noemt? U zult het allicht niet verwachten, maar ik ben geneigd te zeggen: “Ja, God de Vader dwaalt.”

Dat zit zo: als bedrijfsleider is de heer Van Thillo verplicht aandeelhouderswaarde te creëren en als grote aandeelhouder – De Persgroep blijft een familiebedrijfje, een gigantisch familiebedrijfje weliswaar, maar nog altijd een familiebedrijfje  – is hij nog eens extra gemotiveerd om die aandeelhouderswaarde in de boeken te krijgen, desnoods te stampen. En men is geen slecht mens als men zijn taak zo goed mogelijk tracht uit te voeren en men daarbij geen wetten overtreedt, juist?

Daarbij: ik zou liegen als ik zou zeggen dat ik het helemaal anders had aangepakt had ik in mijnheer Van Thillo’s schoenen gestaan. Wat ikzelf natuurlijk niet zou doen en wat de heer Van Thillo wél deed, is op zondagavond 17 mei (de avond ná het bekendmaken van de lijst van ontslagen werknemers en dus ook de avond vóór de algemene redactievergadering en de daaropvolgende staking bij De Morgen) persoonlijk bellen naar individuele leden van de personeelsdelegatie om hen af te dreigen toch maar geen actie te ondernemen. Een tweede ontslagronde suggereren is niet het slimste wat je kunt doen als je een staking tegen de éérste ontslagronde wilt vermijden.

Maar voor de rest zou ik de heer Christian Van Thillo geen slecht mens noemen. Gehaaid, ja. Bikkelhard, vaak. Geobsedeerd door kranten, meer dan waarschijnlijk. Maar boosaardig? Dat lijkt me een tikkeltje overdreven.

Toch noemt God de Vader mijnheer Van Thillo en zijn managers slechte mensen. Waarom doet Hij dat? Wel nu, omdat God de Vader het niet prettig vindt als Zijn schepsels leugens vertellen. En De Persgroep en dochterbedrijf De Persgroep Publishing verkondigen nu eenmaal leugens. Surfen we even naar de site van De Persgroep. Daar staat:

De volledige strategie van De Persgroep is afgestemd op passie voor onze lezers, kijkers, luisteraars en internetgebruikers.

Als dat waar zou zijn, waarom stonden er gisteren, op zondag 24 mei, dan twee uur lang 150 lezers (bron: Indymedia) voor de redactie van De Morgen om te protesteren tegen het ontslag van, onder anderen, columnist Bernard Dewulf, chef sport Hans Vandeweghe en fotograaf Filip Claus? Ik noem die drie namen omdat zij van alle ontslagen werknemers de meeste emotionele resonantie genereerden bij de lezers van De Morgen. (Onderzoeksjournalist Georges Timmerman deed de emoties vooral hoog oplopen bij de Russisch-Israëlische maffia en fans van Italiaanse helikopters.) Hun ontslag is er niet gekomen vanuit een passie voor de lezer, wel vanuit een passie voor het gekwetste gemoed van de hoofdredactie.

Om een voorbeeld te geven dat op de protestactie van 24 mei voorgelezen werd door actrice Maaike Neuville: de beruchte Dakarcolumn van Hans Vandeweghe. In die column dankt oud-collega Vandeweghe opperterrorist Osama Bin Laden op ironische wijze voor de afgelasting, wegens terreurdreiging, van de Dakarrally 2008. Dat levert citaten op als:

Natuurlijk, bij ons in België zijn ze in de rouw. Sinds halfweg de jaren negentig vaardigen wij als enige land hele horden BV’s, pseudo-vedetten en VT-emmers af. We stoppen ze in gesponsorde auto’s die ergens achterin het peloton mee hobbelen en we sturen één of meerdere journalisten op kosten van de sponsoren mee, alsook iemand van de tv.

En oud-collega Vandeweghe maakte het helemaal te bont toen hij schreef:

De Dakar staat op het DNA van De Morgen als een tang op een varken. Dit is mijn vijfde column over dit onderwerp en ik val ongetwijfeld in herhaling, maar wat ben ik blij dat deze Club Med voor would-be overlevingskunstenaars van de baan is. (…) Dakardeelnemers missen een chromosoom, maar het kunnen er ook twee zijn en die houden allemaal verband met empathie. Dakarmacho’s (m/v) hebben niet het minste besef van wat dat continent nodig heeft. Misschien is dat geen misdaad, maar dan zou het volstaan om te weten wat Afrika vooral niet nodig heeft: zeker geen horde gekken die gedreven door veel geld, veel pk’s, veel dure benzine (600.000 liter) en een Westers superioriteitsgevoel met een rotvaart door de meest achtergestelde gebieden van deze wereld razen.

Omdat nog niet al zijn schepen verbrand leken, had oud-collega Vandeweghe nog de volgende uitsmijter in petto (de laatste quote, vóór mijn zeer gerespecteerde oud-collega voor mijn deur staat met een factuur van zoveel duust euro wegens misbruik van het citaatrecht, of anders enkele bokken tegen mijn muil):

Als u [Osama Bin Laden] er nu eens een gewoonte van zou maken om elk jaar rond deze tijd BOEH te roepen vanuit uw woestijn? Deal? Dan schijten die 4×4-jeanetten collectief in hun broek en heeft u deze krant alvast mee.

Wat onthouden we boven alles van die column? Dat de Dakar op het DNA van De Morgen staat als een tang op een varken. En waarom dan wel? Omdat de heer algemeen hoofdredacteur en ex-vtm’er Klaus Van Isacker ten eerste altijd hardnekkig volgehouden heeft, nu nog altijd, dat er niet zoiets bestaat als het DNA van De Morgen. En ten tweede omdat de heer Van Isacker één van de deelnemers was van de Dakar 2006.

Toegegeven, oud-collega Vandeweghe heeft zich met zijn Dakarcolumn van zijn meest vileine kant getoond. Maar hij heeft in één beweging bewezen dat er in dit geplaagde koninkrijk aan de Noordzee nog zoiets bestaat als geëngageerde sportjournalistiek. Je zou zelfs kunnen spreken van een blinde passie voor zijn vak. En net die passie voor journalistiek ontbeert De Persgroep Publishing. En dáár liegen ze niet eens over, zoals we kunnen lezen op deze website van De Persgroep Publishing:

De Persgroep Publishing draait rond passie voor onze lezer, surfer en adverteerder. Maar net zozeer voor onze medewerkers, stuk voor stuk sterke persoonlijkheden met een alerte geest en een flexibele ingesteldheid die houden van actie en inzet.

De tekst gaat nog wat verder door, maar nérgens lees ik het woord ‘journalistiek’. Nog nooit heb ik De Persgroep of De Persgroep Publishing horen verkondigen dat er van de medewerkers zoiets gevraagd wordt als een passie voor journalistiek. Ze liegen er zelfs niet over, ze vermelden het gewoon niet tout court.

Maar sowieso zit De Persgroep Publishing, en dan toch zeker de media-unit De Morgen, met een probleem. Want als er 150 misnoegde lezers voor je deur staan, als je op Facebook om de vijf minuten leest dat alweer iemand zijn abonnement opgezegd heeft, dan krijg je van de weeromstuit de volgende stelling als een boemerang terug in je gezicht:

De echte waarde van onze onderneming meten we aan het succes ervan bij hen [de lezers].

Getuige de actie van gisteren is de waarde van de onderneming tanende. Als lezers – zonder medewerking van werknemers of ex-werknemers van De Morgen – in mum van tijd een protestactie kunnen opzetten waarop, onder anderen, de schrijvers Elvis Peeters, Bart Stouten, Chris Van Camp, Geert van Istendael en Annelies Verbeke en de actrices Maaike Neuville en Hilde Van Mieghem het woord nemen, dan heb je misschien wel een keuze gemaakt die door een slecht mens – ik bijvoorbeeld – zou kunnen worden omschreven als ‘dom en verkeerd’. Bij deze.